Το όνομα Ελλήσποντος προέρχεται από μια ιστορική ελληνική φυσική στενή υδάτινη οδό (Έλλη=γυναικείο όνομα, Πόντος=θάλασσα) που βρίσκεται μεταξύ του Αιγαίου και της Μαύρης Θάλασσας.
Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, είναι το μέρος όπου πνίγηκε η Έλλη ενώ καβαλούσε το κριάρι από χρυσόμαλλο δέρας. Ο Ελλήσποντος απέκτησε μεγάλη σημασία κατά τη μακραίωνη ελληνική ιστορία, ως στρατηγικό σημείο, όπου έλαβαν χώρα διάσημες μάχες από την αρχαία ιστορία μεταξύ Ελλήνων και Περσών, μέχρι τη βυζαντινή ιστορία μεταξύ Ελλήνων και Οθωμανών, μέχρι τον νεότερο 19ο αιώνα.